قانون هدفمندسازی یارانهها تقریبا در دوسال اول اجرا بهدلیل افزایش درآمدهای
نفتی بیحرف و حدیث بود، اما با پایین آمدن قیمت نفت، دولت یازدهم را درپرداخت یارانه نقدی به دشواریهای زیادی انداخت.
به گزارش رادیوسهام به نقل از اقتصاد آنلاین، تا جایی که سکانداران دولت از وزیر اقتصاد گرفته تا وزیر نفت از این دشواری به تعابیر مختلف (مصیبت عظما، عذاب الیم) شکایت کردند اما با این همه به دلایل مختلفی امکان تغییر این رویه برای دولت وجود ندارد. حالا این موضوع برای رسانههای بینالمللی هم جذاب شده است، «المانیتور» در گزارشی به تحلیل این مساله پرداخته است و برای دریافت جزییات آن به سراغ موسی غنینژاد، نظریهپرداز لیبرالیست اقتصاد ایران و جواد صالحی اصفهانی رفته است. غنینژاد در گفتوگو با المانیتور کنارگذاشتن یارانهها را اقدامی شجاعانه برای دولت تلقی کرده و معتقد است از آنجایی که دولت و مجلس هیچیک نمیخواهند با تبعات سیاسی یک تصمیم واقعی در این زمینه به دلیل نزدیکی زمان انتخابات مجلس مواجه شوند، در ایجاد هرگونه تغییری دست نگه داشتهاند. اما در مقابل جواد صالحی اصفهانی، ضمن هشدار درمورد هرگونه شتابزدگی در زمینه حذف یارانه نقدی، معتقد است دولت همچنان میتواند از عهده پرداخت یارانه نقدی بربیاید، آن هم به این دلیل که بسیاری از خانوادهها هنوز هم بهشدت به این پرداختهای ماهیانه نیاز دارند.
تاخیر در تصمیمگیری بهدلیل انتخابات
المانیتور در این گزارش آورده است: «در دوسالی که از روی کارآمدن حسن روحانی میگذرد، وی بهشدت مورد انتقاد گروههای تندرو درخصوص یارانهها که یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات اقتصاد ایران تلقی میشود، قرار گرفته است.
یارانهها از زمان اجرا تاکنون ۱.۹بیلیون دلار برای دولت خرج داشته است، برخلاف میزان کم ۴۵هزارو۵۰۰تومان در هرماه برای هر فرد، این میزان برای قشر متوسط به ویژه کارگران پایتخت مورد استقبال قرار گرفته و برای بسیاری از اعضای این طبقه اجتماعی که بهطور متوسط ۱۰میلیون ریال یا کمتر حقوق در ماه دریافت میکنند، توانسته برای آنها درآمد خوبی را ایجاد کند. البته اقتصاددانان لیبرال معتقدند کنارگذاشتن یارانهها برای دولت اقدامی شجاعانه خواهد بود، با این حال دولت یازدهم و مجلس شورای اسلامی ظاهرا هر دو به این نتیجه رسیدهاند که این برنامه آنقدر پرهزینه است که دیگر نمیتوان آن را به این شکل ادامه داد؛ البته از آنجایی که هیچیک نمیخواهند با تبعات سیاسی یک تصمیم واقعی در این زمینه به دلیل نزدیکی زمان انتخابات مجلس مواجه شوند. همچنین نمیتوان انتظار داشت که دولت قبل از دی ماه سال جاری تصمیمی قاطع در این خصوص اتخاذ کند.»
این گزارش میافزاید: «درواقع صاحبنظران معتقدند با توجه به تاثیرگذاری محدود دولت در سطح رسانهها، اگر دولت میانهروی روحانی طرحی را برای توقف پرداخت یارانهها ارائه کند، ممکن است واکنش منفی را ازسوی مردم متحمل شود؛ همچنین گروههای رقیب احتمالا از چنین فرصتی برای حمله به دولت استفاده خواهند کرد. با این حال، برخی اقتصاددانان همچنان معتقدند که رییسجمهور باید در نهایت یک تصمیم سخت بگیرد و با تبعات سیاسی و اجتماعی این تصمیم مواجه شود. موسی غنینژاد یکی از اقتصاددان برجسته ایرانی در گفتوگو با المانیتور معتقد است برخلاف محدودیتهای سیاسی، دولت تا پایان سال مالی جاری (۸فروردینماه)، مدت کوتاهی پس از انتخابات مجلس، پرداخت یارانههای نقدی را متوقف خواهد کرد. اگر میانهروها و کاندیداهای طرفدار اصلاحات در انتخابات پیروز شوند، دولت با اعتمادبهنفس بیشتری این کار را انجام خواهد داد؛ اما برخی اقتصاددانان معتقدند دولت روحانی درحال مبالغه در مورد بار مالی پرداخت یارانههای نقدی است، زیرا بودجه اختصاص یافته برای پرداخت یارانهها در مقایسه با سال۲۰۱۰ که دولت وقت ناگزیر بود یارانه انرژی بالاتری بپردازد، رقم پایینی است.»
درهمین حال جواد صالحی اصفهانی، اقتصاددان ایرانی تحصیلکرده در امریکا ضمن هشدار درمورد هرگونه شتابزدگی در زمینه حذف یارانه نقدی میگوید دولت همچنان میتواند از عهده پرداخت یارانه نقدی بربیاید، به این دلیل که بسیاری از خانوادهها هنوز هم بهشدت به این پرداختهای ماهیانه نیاز دارند.
برای جلوگیری از آسیب رساندن به قشر آسیبپذیر، هر دو اقتصاددانان، غنینژاد و صالحی اصفهانی، معتقدند که دولت برای توقف یارانهها، اقدامات خوبی را برای شناسایی غیرنیازمندان درپیش گرفته است.
البته تقریبا اکثر اقتصاددانان صرفنظر از وابستگیهای سیاسی و اقتصادی، از دولت خواستار حفظ پرداخت نقدی ماهانه به مردم ضعیف هستند؛ اما در درازمدت دولت باید اقدامات جدیتری را انجام دهد. نخستین و مهمترین مرحلهیی که باید انجام شود، ایجاد یک پایگاه داده آنلاین سازمانیافته و یکپارچه با مکانیسم دسترسی به اطلاعات مالی و وضعیت شهروندان ازجمله ثروتمندان است که این مکانیسم میتواند درنهایت یک سیستم بهینه مالیات بر مصرف باشد.
خبر انتخاب شده برای شما
